Ντονμπάς

Ονομασία που προέρχεται από τις αρχικές συλλαβές των ρωσικών λέξεων Ντονιέτσκι Μπασέιν (λεκάνη του Ντονιέτς) και χαρακτηρίζει μια από τις μεγαλύτερες ανθρακοφόρες περιοχές του κόσμου που συναγωνίζεται σε σημασία τη λεκάνη του Ρουρ. Η Ν. αντιστοιχεί στο νοτιοανατολικό άκρο της Δημοκρατίας της Ουκρανίας και περικλείεται μεταξύ του κάτω ρου του Ντονιέτς στα Β και της Αζοφικής θάλασσας στα Ν, εκτεινόμενη επί περίπου 25.000 τ. χλμ. Η εκμετάλλευση της ανθρακοφόρας λεκάνης άρχισε περόπου το 1870 από ξένες εταιρείες και συνεχίστηκε με συνεχώς αυξανόμενο ρυθμό, με εξαίρεση μόνο τις περιόδους της Οκτωβριανής Επανάστασης και της γερμανικής κατοχής, κατά τις οποίες υπέστησαν σοβαρότατες ζημίες τα μεταλλευτικά και βιομηχανικά συγκροτήματα. Η ετήσια παραγωγή γαιανθράκων, που κυμαινόταν περίπου στα 100 εκατ. τόνους κατά τις παραμονές του B’ Παγκοσμίου πολέμου, μόνο περίπου το 1950 έφτασε πάλι στο ύψος του 1938· σήμερα η παραγωγή έχει σχεδόν διπλασιαστεί και παρέχει τη μισή ποσότητα γαιανθράκων που εξορύσσονται στην πρώην Σοβιετική Ένωση. Ο τεράστιος πλούτος της ζώνης αυτής συνέβαλε στην ίδρυση πολυάριθμων πόλεων, οι οποίες παρουσιάζουν ταχύτατη δημογραφική αύξηση και ασυνήθιστη πολεοδομική ανάπτυξη· η οικονομία τους βασίζεται κυρίως στις μεγάλες βιομηχανίες μηχανών, χημικών προϊόντων και κυρίως χαλυβουργίας, οι οποίες ευνοούνται από την αφθονία των σιδηρομεταλλευμάτων από τα σχετικά γειτονικά κοιτάσματα του Κριβόι Ρογκ (νότια Ουκρανία). Από τις πολυπληθέστερες και οικονομικά σπουδαιότερες πόλεις είναι η Ντονιέτσκ, η Λουγκάνσκ, έδρα κολοσσιαίων συγκροτημάτων που παράγουν σιδηροδρομικό υλικό, η Σλαβγιάνσκ, όπου υπάρχει ένας από τους ισχυρότερους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς της Σοβιετικής Ένωσης, η Μακέγεφκα, με υψικαμίνους και άλλα εργοστάσια χαλυβουργίας, η Κονσταντίνοφκα, με ειδικές εγκαταστάσεις για την κατεργασία μετάλλων (μολύβδου, ψευδαργύρου), η Γκορλόφκα, μεγάλο κέντρο χημικών προϊόντων για την παρασκευή συνθετικού αζώτου και θειούχου αμμωνίου, και η Κραματόρσκ, με εργοστάσια μηχανών και τσιμέντων. Οι σωροί από τα κατάλοιπα των ανθρακωρυχείων αποτελούν μόνιμο χαρακτηριστικό του τοπίου της σημαντικής αυτής μεταλλευτικής και βιομηχανικής περιοχής της Ουκρανίας.